مقاله اﺛﺮ ﺷﻮری ﺑﺮ ﻛﺎرﺑﺮد ﺣﺴﮕرﻫﺎی ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ در ﺗﻌﻴﻴﻦ رﻃﻮﺑﺖ خاک

نویسنده مقاله : جواد رحمانی ثقیه.

ﭼﻜﻴﺪه :

دﻗﺖ و اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﻛﺸﺎورزی دﻗﻴﻖ ﺗﺎ ﺣﺪ زﻳﺎدی ، ﺑﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ دﻗﻴﻖ و ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺷﺮاﻳﻂ رﻃﻮﺑﺘﻲ ﺧـﺎک واﺑـﺴﺘﻪ اﺳـﺖ. ﻧﻤـﺎﻳﺶ وﺿـﻌﻴﺖ آب ﺧﺎک ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ، روﺷﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻛﺮدن آﺑﻴﺎری در ﻛﺸﺎورزی اﺳﺖ . ﺳﻴـﺴﺘﻢﻫـﺎی ﻫﻮﺷـﻤﻨﺪ آﺑﻴـﺎری ﻣﺒﺘﻨـﻲ ﺑـﺮ ﻛـﺎرﺑﺮد ﺣﺴﮕﺮﻫﺎی رﻃﻮﺑﺘﻲ ﺧﺎک ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻛﺎراﻳﻲ ﻣﺼﺮف آب در ﻣﺰرﻋﻪ را ﺑﺎ ﺣﻔﻆ رﻃﻮﺑﺖ ﺧﺎک در ﺳﻄﺢ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﻨﺪ. ﺷـﻮری ﻣﺤﻠﻮل ﺧﺎک ﺑﺮﻣﻘﺪار رﻃﻮﺑﺖ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮی ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺣﺴﮕرﻫﺎی ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﺛﺮ ﻣﻲ ﮔﺬارد. ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻈﻮر در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ، ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﭼﻬـﺎر ﺣﺴﮕﺮﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ روش ﻣﺘﺪاول، ﺑﺮای ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار رﻃﻮﺑﺖ ﺧﺎک در ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﺎرﺑﺮد آب ﺷـﻮردر ﻋﻤـﻖ ۳۰ و ۶۰ ﺳـﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘـﺮی از ﺳﻄﺢ ﺧﺎک ارزﻳﺎﺑﻲﺷﺪ . ﺣﺴﮕﺮﻫﺎی ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ، شامل Watermark 200ss-v ،Watermark 200ss ،ICS 9101 و ICS 9001 و روش های متداول ﺗﻌﻴﻴﻦ رﻃﻮﺑﺖ خاک ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺎﻧﺴﻴﻮﻣﺘﺮ، بلوک های گچی، ﻧﻮﺗﺮون ﻣﺘﺮ و روش وزﻧﻲﻫﺴﺘﻨﺪ . ﺑﻨﺎﺑﺮﻧﺘـﺎﻳﺞ ﺑﻴﻦ ﺣﺴﮕﺮﻫﺎی ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ، حسگر Watermark 200ss-v در اندازه ﮔﻴﺮی رﻃﻮﺑﺖ ﺧﺎک در ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﺎرﺑﺮد آب ﺷﻮر دﻗﺖ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲداﺷﺖ و ﺑﻴﻦ روشﻫﺎی ﻣﺘﺪاول ﺗﻌﻴﻴﻦ رﻃﻮﺑﺖ ﺧﺎک ﻧﻮﺗﺮون ﻣﺘﺮ دارای دﻗﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺑﻠﻮک ﻫﺎی ﮔﭽﻲ و ﺗﺎﻧﺴﻴﻮﻣﺘﺮ ﻓﺎﻗـﺪ دﻗـﺖ ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﺑﻮدﻧـﺪ . ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن داد در ﺷﺮاﻳﻂ کاربرد آب ﺷﻮر، حسگر Watermark 200ss-v و تانسیومتر در مکش های ضعیف نسبت به مکش های قوی، داده ﻫﺎی دقیق تری از ﻣﻘﺪار رﻃﻮﺑﺖ ﺧﺎک را اندازه ﮔﻴﺮی می ﻛﻨﻨﺪ. ﻛﻠﻴﺪ واژه ﻫﺎ: ﺗﺎﻧﺴﻴﻮﻣﺘﺮ، ﺣﺴﮕﺮ، ﻛﺎراﻳﻲ ﻣﺼﺮف آب، ﻣﻜﺶ ﺧﺎک، نوترونﻣﺘﺮ

: دﻗﺖ و اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﻛﺸﺎورزی دﻗﻴﻖ ﺗﺎ ﺣﺪ زﻳﺎدی ، ﺑﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ دﻗﻴﻖ و ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺷﺮاﻳﻂ رﻃﻮﺑﺘﻲ ﺧـﺎک واﺑـﺴﺘﻪ اﺳـﺖ. ﻧﻤـﺎﻳﺶ وﺿـﻌﻴﺖ آب ﺧﺎک ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ، روﺷﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻛﺮدن آﺑﻴﺎری در ﻛﺸﺎورزی اﺳﺖ . ﺳﻴـﺴﺘﻢﻫـﺎی ﻫﻮﺷـﻤﻨﺪ آﺑﻴـﺎری ﻣﺒﺘﻨـﻲ ﺑـﺮ ﻛـﺎرﺑﺮد ﺣﺴﮕﺮﻫﺎی رﻃﻮﺑﺘﻲ ﺧﺎک ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻛﺎراﻳﻲ ﻣﺼﺮف آب در ﻣﺰرﻋﻪ را ﺑﺎ ﺣﻔﻆ رﻃﻮﺑﺖ ﺧﺎک در ﺳﻄﺢ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﻨﺪ. ﺷـﻮری ﻣﺤﻠﻮل ﺧﺎک ﺑﺮﻣﻘﺪار رﻃﻮﺑﺖ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮی ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺣﺴﮕرﻫﺎی ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﺛﺮ ﻣﻲ ﮔﺬارد. ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻈﻮر در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ، ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﭼﻬـﺎر ﺣﺴﮕﺮﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ روش ﻣﺘﺪاول، ﺑﺮای ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار رﻃﻮﺑﺖ ﺧﺎک در ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﺎرﺑﺮد آب ﺷـﻮردر ﻋﻤـﻖ ۳۰ و ۶۰ ﺳـﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘـﺮی از ﺳﻄﺢ ﺧﺎک ارزﻳﺎﺑﻲﺷﺪ . ﺣﺴﮕﺮﻫﺎی ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ، شامل Watermark 200ss-v ،Watermark 200ss ،ICS 9101 و ICS 9001 و روش های متداول ﺗﻌﻴﻴﻦ رﻃﻮﺑﺖ خاک ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺎﻧﺴﻴﻮﻣﺘﺮ، بلوک های گچی، ﻧﻮﺗﺮون ﻣﺘﺮ و روش وزﻧﻲﻫﺴﺘﻨﺪ . ﺑﻨﺎﺑﺮﻧﺘـﺎﻳﺞ ﺑﻴﻦ ﺣﺴﮕﺮﻫﺎی ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ، حسگر Watermark 200ss-v در اندازه ﮔﻴﺮی رﻃﻮﺑﺖ ﺧﺎک در ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﺎرﺑﺮد آب ﺷﻮر دﻗﺖ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲداﺷﺖ و ﺑﻴﻦ روشﻫﺎی ﻣﺘﺪاول ﺗﻌﻴﻴﻦ رﻃﻮﺑﺖ ﺧﺎک ﻧﻮﺗﺮون ﻣﺘﺮ دارای دﻗﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺑﻠﻮک ﻫﺎی ﮔﭽﻲ و ﺗﺎﻧﺴﻴﻮﻣﺘﺮ ﻓﺎﻗـﺪ دﻗـﺖ ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﺑﻮدﻧـﺪ . ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن داد در ﺷﺮاﻳﻂ کاربرد آب ﺷﻮر، حسگر Watermark 200ss-v و تانسیومتر در مکش های ضعیف نسبت به مکش های قوی، داده ﻫﺎی دقیق تری از ﻣﻘﺪار رﻃﻮﺑﺖ ﺧﺎک را اندازه ﮔﻴﺮی می ﻛﻨﻨﺪ. ﻛﻠﻴﺪ واژه ﻫﺎ: ﺗﺎﻧﺴﻴﻮﻣﺘﺮ، ﺣﺴﮕﺮ، ﻛﺎراﻳﻲ ﻣﺼﺮف آب، ﻣﻜﺶ ﺧﺎک، نوترونﻣﺘﺮ